Digitale Fotografie Vakantie

Fuji XF 100- 400mm F/4-5.6 test

Fuji XF 100 - 400 mm F4.5 - 5.6 test
Geschreven 5 februari 2017
Van honderd tot vierhonderd millimeter is best wel een lange lens te noemen. Wat doe je met zo’n lens? Of wat zou je ermee kunnen doen? Nou in principe alles. Dat is niet helemaal waar, want ieder objectief heeft zo zijn eigen karakter eigenschappen door de wijze waarop hij gebouwd is. Met dit 100-400 mm objectief zou ik bijvoorbeeld geen portretten maken. Dan haal ik de 50-140mm uit de tas. Waarvoor kun je hem dan wel gebruiken?

Fuji zet zelf graag in op sport fotografie. Ze weten zelf ook dat de Fuji camera’s daar niet echt sterk in zijn vergeleken met bijvoorbeeld Nikon of Canon. Ze willen het je wel doen laten geloven. Dus worden er veel er niet echt toe doende sportfotografen van stal gehaald en krijgen een 100-400 mm in hun handen gedrukt en moeten vervolgens laten zien dat de Fuji wel degelijk goed sport kan fotograferen. Ze zeggen dat dan ook braaf en trouw, maar het is niet waar.

Nu is er meer dan sport fotografie alleen, maar Fuji wil zo graag meedoen in dit deelgebied van de fotografie. Dit objectief is naar mijn bescheiden mening gemaakt om landschappen te fotograferen en fauna fotografie. Zo lang het niet te snel gaat is de Fujinon 100-400mm een dijk van een objectief! En moet en gaat het wel snel dan kun je eigenlijk nog steeds beter een ander camera merk pakken.
Stacks Image 16
Stacks Image 135
Bovenstaande foto is een gewone foto. Op het moment van maken had ik alleen nog maar een X-T1.). De boomstand was 189 mm. Het ziet er keurig uit. Het is scherp, rag scherp, zie geen vertekening en/of chromatische abberatie. Kortom alles is prima in orde. Prima lens.
Stacks Image 137
Op 400mm zoomstand is dat allemaal ook goed. Objectieven willen in de maximale boomstand nog wel eens last krijgen van vignettering. Dus dat de hoeken wat donkerder worden. De Xf 100- 400 mm van Fuji heeft daar geen last van.
Stacks Image 141
De 100% crop laat ook een zeer goede scherpte zien. Ook als is dit niet hoe je normaal gesproken een foto bekijkt. Kijk hoe de vislijn heel duidelijk afgetekend is en blijft. En hoe dik is zo’n lijn in het echt? Het is niks. Dit is waar de lens en Fuji heel erg goed in zijn. Een indrukwekkend scheidend vermogen. Nu nog een voorbeeld met een landschap.
Stacks Image 149
Even snel een besneeuwde berg gefotografeerd op 130mm zoom stand. Bovenstaand zie je de totale foto.
Stacks Image 151
En nu zie je een 100% crop. Het ziet er wederom prima uit. Gestoken scherpen er valt niets af te dingen op wat er vastgelegd is. Het is gewoon meer dan goed. Voor landschappen en bloemetjes en beestje is dit een zeer goed objectief. Van de laatste categorie kan ik niets laten zien omdat het een soort fotografie is die ik eigenlijk nooit praktiseer. Ik zou het wel moeten doen, maar het komt er niet van.

Wat ik wel veel doe en waar ik eigenlijk speciaal dit objectief voor gekocht heb is rugby fotografie. Ik deed tot nu toe alles met de 50-140mm F/2.8 of de 55 -200mm van Fuji. Beiden komen zoom bereik tekort om tijdens het vastleggen van het edele rugby spel. Als het spel zich afspeelt op 50 meter bij je vandaan is 140 of 200mm gewoon te weinig. En het spel speelt zich niet altijd pal voor je neus af. Voor was dit de de hoofdreden on de Fujinon 100-400mm lens aan te schaffen. Ja, soms kan een hobby best duur zijn. Want dit “lichtgewicht bakbeest” kost in de winkel over het algemeen 1800 euro. De gevraagde prijzen verschillen behoorlijk.

Voor 1800 euro verwacht je heel veel waar voor je geld. Lijkt mij logisch? En in de praktijk met rugby fotografie valt het objectief mij eigenlijk wat tegen. Dit ga ik in verschillende stappen uitleggen. In principe is het zo dat als een lens goed scherp is bij landschappen en dergelijke hij dat ook zijn bij sport fotografie. Scherp is scherp. Het onderwerp maakt in principe niet uit. En toch is de scherpte en bruikbaarheid minder met sportfotografie.

Fuji werkt er keihard aan om jou doe te geloven dat er wel degelijk heel goed sport mee gefotografeerd kan worden. Alleen doen ze het niet slim. Ze pakken altijd voorbeelden met racewagens op een circuit. Mijn probleem met dit soort voorbeelden is dat er erg vaak slechts één onderwerp zichtbaar is.
Stacks Image 155
Dan krijg je dit soort voorbeeld foto’s zoals van de snowboarder. En dat gaat goed met de 100-400mm en de Fuji X-T1. Als er maar duidelijk één onderwerp is. En als je die maar lang van tevoren al kunt gaan volgen met de lens. Dan kan de camera het goed volgen. Lees nog eens wat ik nu heb geschreven. “Dan kan de camera het goed volgen!” Alles wat ik nu ga schrijven zegt eigenlijk niets over de 100-400mm lens maar veel meer over de Fuji camera’s. Het AF systeem van Fuji is door de jaren heen al vele malen verbeterd. Het is echter het is nog steeds niet goed genoeg (met de X-T1). De X-T2 schijnt weer beter te zijn, maar gezien de langzame vooruitgang van het AF focus systeem wil ik daar nog niet al te erg in geloven. Dat zeiden ze bij de X-T1 namelijk ook. En die snelheid van focussen valt gewoon vies tegen als het snel moet en gaat. Om het te testen ga ik niet een X-T2 kopen. IK ben perfect tevreden met mijn X-T1 op dit ene punt na dan.

Dus weeg mijn woorden een beetje af. Er kan een verschil zijn tussen de twee genoemde Fuji camera’s, maar eerst wil ik dat zelf zien. Er zijn er maar weinig zo gezond en gegrond kritisch als ik. Terug naar de sport en naar de actie, met één duidelijk onderwerp kom je best een heel eind als het snel gaat en de AF moet het onderwerp kunnen volgen. En ik werk dan met de Continu High speed stand, AF zone en continu scherpstelling ( andere instellingen werken zeker niet beter). Bovenstaande snowboarder was niet echt lastig om scherp te schieten. Er zijn er meerdere van die allemaal perfect scherp zijn. Het wordt anders als er meerdere onderwerpen zijn en de actie onvoorstelbaarder is, zoals bij rugby. Deze snowboarder komt in een rechte lijn aan en is prima te volgen. Het wordt moeilijker als de onderwerpen kris kras door elkaar heen lopen, vallen, rennen en springen. Het autofocus systeem laat het dan vaak volledig afweten. Of raakt zonder duidelijke reden zomaar geheel zijn focus kwijt. Letterlijk en figuurlijk.
Stacks Image 159
Ja, deze foto is ook scherp. Maar wat je niet weet en wat ik je ook niet laat zien is dat ervoor en erna compleet onscherpe foto’s door mij gemaakt zijn. Zegt dit iets over mij? Nee, ik kan het wel. Zegt het iets over de lens? Nee, die kan het ook wel denk ik. Want scherp is scherp. En als deze scherp is kan de volgend en de vorige het in principe ook zijn. Het zegt dus wel wat over het AF systeem van Fuji wat nog steeds niet bijzonder geschikt is voor snelle sportfotografie met meerdere onderwerpen. Misschien beter met de X-T2, maar ik moet het nog zien. Ik ben sceptisch. Het Fuji AF systeem zoekt teveel tijdens het maken van dit soort foto’s.

Anno 2020 is er inmiddels veel veranderd en verbeterd aan het AF systeem van de Fuji camera's. Bovenstaande tekst kan eigenlijk weg gehaald worden. Ik doe dat niet. De 100-400 mm kan immers ook met de oudere Fuji camera's gebruikt worden en dan is het omschreven probleem nog steeds geldig. Pas vanaf de Fuji X-T3 werd het AF systeem echt goed van Fuji.
Stacks Image 163
Deze foto is totaal onscherp. Je ziet het scherpstelblokje op de schouder van de speler. De scherpstelling lag op het goede punt en toch is de foto niet scherp. En de rest van de serie ook niet. En ik was toch echt ruim van tevoren begonnen met scherpstellen. En niet op het laatste moment. En zo kan ik er nog vele laten zien. Dat doe ik niet, maar de les is wel geloof niet alles wat je leest of wat men je probeert te laten geloven. Als ik alleen maar goede en scherpe foto’s laat zien en een verhaal vertel van dat het Fuji AF systeem zo geweldig goed is, dan is het een leugen. Het gaat er juist om wat ik je niet laat zien. Als ik alleen maar scherpe foto’s zou laten zien zou je gaan geloven dat de 100-400mm altijd alles scherp schiet. Was het maar waar! Kortom, snelle sport fotograferen is een echte uitdaging met en Fuji camera. Het is gewoon verdraaid lastig met een Fuji. Misschien iets makkelijker met de X-T2 of later een X-T3, maar enige vorm van masochisme zit hier wel in. Jezelf het expres zo moeilijk mogelijk maken.

En nogmaals dit zegt nog steeds niets over de hartstikke mooie 100-400mm objectief van Fuji. Misschien is het wel een goede sportfotografie lens, maar nu nog niet. Fuji heeft echt nog behoorlijk wat werk te doen met haar AF systeem. Het moet echt nog veel beter. Maar goed, terug naar de lens. Want daar gaat deze test uiteindelijk over. Het ene gaat echter niet zonder het andere. En daarom schrijf ik dit. Zoals Fuji probeert de wereld van de sportfotografie binnen te komen middels dit 100-400mm objectief is nog niet een afgerond geheel.
Stacks Image 167
Een ander behoorlijk probleem is de stroefheid van de ring waarmee je zoomt. Deze loopt stroef en kost behoorlijk wat kracht om snel van 400mm naar een lager zoombereik terug te draaien. 400mm is eigenlijk 600mm als je de originele brandpunt afstand met 1.5 vermenigvuldigd. De X camera’s zijn geen full frames, dus alles is x 1.5. 600mm kan ik met redelijk gemak wel stil houden uit de hand. Ik ben echter een geoefend fotograaf. Hoe dichterbij je onderwerp komt, hoe sneller het gaat. En dan wordt het moeilijker om je onderwerp in beeld te houden. Wanneer je dan met behoorlijk wat kracht ook nog je zoombereik wilt aanpassen ben je ondertussen je onderwerp kwijt. Niet terug zoomen zou een oplossing kunnen zijn. Maar hé… daar betaal ik geen 1800 euro voor!

Het gemak waarmee je zoomt is niet te vergelijken met die van Nikon of Canon. Bij die twee loopt het soepel, makkelijk en gesmeerd. En ook weer niet te makkelijk. Het moet er precies tussenin zitten. Kennelijk is Fuji nog niet zover. De weerstand komt mijn inziens voornamelijk uit het feit dat de zoom beweging van de lens in- en uit gaat. De zoom is niet intern in de lens. Er moet veel meer materiaal in beweging komen.Beweging kost energie en dat vind je terug in de zwaar draaiend zoomring. Het is jammer.
Stacks Image 170
De beeldstabilisatie is echt top! Fuji claimt 5 stops. De foto rechts is gemaakt op 3200 ISO, F/5.6 1/320 e sec op 300mm. 300 mmm wat eigenlijk op dat moment 450 mm is hou je niet zomaar even stil. Het is indrukwekkende dat dit zo uit de hand geschoten kan worden. Het objectief vangt heel goed de eventuele bewegingen die uit je eigen handen voortkomen op. De foto is rag scherp en als er iets beweegt dan is het een speler, maar niet het objectief. Het OIS (zoals Fuji het noemt) werkt heel erg goed.

De zonnekap is ook een verbetering ten opzichte van de 50-140mm zonnekap, die echt dramatisch slecht is. Die laat zich moeizaam op de lens plaatsen. De zonnekap van de 100-400 mm is veel beter geconstrueerd en gaat wel makkelijk op de 100-400mm lens.
Resumé:

Het Fujinon 100-400mm F/4.5 - 5.6 objectief is een goed objectief. Prachtig voor landschappen en natuur fotografie. Maar de claim richting sportfotografie vind ik te hoog gegrepen bij camera's tot aan de X-T2. Pas vanaf de XC-T3 mag je de 100-400 mm ook als een sportfotografie objectief gaan bezien en gebruiken. Het plastic gehalte van dit objectief is wel erg hoog. Ik verwacht voor 1800 euro gewoon meer. Een vergelijkbare Canon of Nikon objectief voelt veel betrouwbaarder aan. Alsof je meer hebt gekregen voor hetzelfde geld. Een 200-500mm Nikon kost 1599 euro. Een Canon EF 100-400mm kost 2069 euro. Beiden zijn echter veel robuuster gebouwd of geven meer vertrouwen. Fuji zit behoorlijk hoog met haar prijs. Al met al durf ik ook wel te stellen dat dit nog niet de laatste lens is die Fuji uitbrengt in dit bereik. Het is een goede eerste poging, maar nog niet klaar. Er moet nog wat anders komen in de toekomst. Tot op heden nog steeds niets.

Plussen:

• Topkwaliteit
• Hele hoge scherpte
• Stelt snel scherp bij stilstaande onderwerpen

Minnen:

• Kan bewegend onderwerpen niet bijhouden (continu auto focus)
• Veel plastic
• Op de X-T1 en 2 is het echt geen sportfotografie objectief
• Zwaar draaiende zoomring
Resumé:
Voor bepaalde doelen een ideaal objectief. Geldend coor de 1 en 2 series van Fuji. Vanaf de 3 series is het een sportfotografie objectief of voor andere snelle onderwerpen.

Dus hou er rekening mee welke Fuji camera je hebt. En heb je iets vanaf de 3 serie dan is dit objectief echt voor alles meer dan goed te gebruiken.
Prijs:
Beeldkwaliteit:
AF snelheid:
Vignettering:
Bouwkwaliteit:
Prijs kwaliteit verhouding:
8.0
9.0
5.0 of een 8.8 ( 3,4 serie)
8.5
7.5
8.3
Beoordeling 8.4